Raport Solitaire.net: Kto w Polsce gra w pasjansa i solitaire, kiedy i dlaczego?

Stawianie pasjansów, znanych także jako “solitaire” jest jednym z popularnych sposobów spędzania wolnego czasu, który dodatkowo sprzyja rozwojowi zdolności intelektualnych i myślenia strategicznego. Od lat 90. XX wieku pasjanse dostępne są w wersji komputerowej, w kolejnym dziesięcioleciu zaczęto grać online. Zabawa cieszy się ogromną popularnością wśród internautów w każdym wieku i na całym świecie. I choć ze względu na ogromną konkurencję, szczyt popularności pasjansów być może już przeminął, nadal mają one swoich wielkich fanów.

Postanowiliśmy zbadać gdzie w Polsce i na świecie najczęściej gra się w pasjansa, analizując dane dostępne w Google. Z raportu portalu Solitaire.net, dowiedzieliśmy się nieco o tym, kim są pasjansowi gracze i ile czasu rocznie spędzają na tej zabawie. 

Pasjans czy solitaire?

Zanim poznamy polską stolicę pasjansów, garść wyjaśnień jeśli chodzi o terminy. Słowo “pasjans” wywodzi się od francuskiego “patience”, które oznacza cierpliwość. To słowo funkcjonuje dla określenia gry w takich krajach, jak Polska, Ukraina, czy Holandia. Tymczasem Anglicy, Francuzi, Hiszpanie i Włosi, o tej samej grze powiedzą “solitaire” lub “solitario”. Słowo “solitaire” również wywodzi się z języka francuskiego, w którym oznacza “samotnika”. 
Gdy gra stawała się popularna, istniała jej wersja do układania w grupie (tę nazywano pasjansem) i wersja do gry dla jednej osoby (tę nazywano “solitaire”). Różnice w nazewnictwie podobno wzięły się stąd, że w różnych krajach popularna była inna wersja gry. W jednych krajach stawiano pasjanse grupowo, w innych samotnie. Dziś o wersji gry dla kilku osób nikt już nie pamięta, a pasjans i solitaire w praktyce znaczą to samo. Coraz częściej, z uwagi na międzynarodowy charakter gry online, używa się ich wymiennie, do określenia tej samej zabawy.

W Polsce chętniej stawiamy zatem “pasjansa”, a średnia liczba wyszukiwań tego słowa w Google to półtora miliona razy miesięcznie. Stopniowo, także obco brzmiący “solitaire” pojawia się w wyszukiwaniach internautów, choć znacznie rzadziej, bo średnio 54 tys. razy miesięcznie. Najpopularniejsze pasjanse online to klasyczna gra Klondike, a także FreeCell, Spider i Pyramid.

Kto i po co gra w pasjansa?

Sama sztuka stawiania pasjansa narodziła się gdzieś na północy Europy, w Skandynawii, Niemczech lub Francji i stała się popularna już pod koniec XVIII wieku. Miała dostarczać rozrywki i doskonalić umysł w czasie wolnym, przeznaczona była zatem dla ludzi, którzy posiadali “czas wolny”. Karty układała przede wszystkim arystokracja, oraz nieco paradoksalnie, osoby z drugiego końca drabiny społecznej, czyli więźniowie. W XIX wieku “solitaire” i “patience” zawładnęły sercami arystokracji francuskiej, która rozpropagowała je na cały świat. W Polsce wielkim fanem tej zabawy był wieszcz Juliusz Słowacki.

Z raportu Solitaire.net wynika, że kobiety grają w internetowe pasjanse trzy razy częściej niż mężczyźni. Takie są wnioski ze statystyk międzynarodowych, nie tylko tych dotyczących Polski. Najmniej graczy jest wśród osób w wieku 25-34 lata, a wraz z wiekiem liczba graczy rośnie. Największymi fanami pasjansów są osoby po 65. roku życia, które grają trzy razy częściej niż osoby w wieku 55-64 lata, będące na drugim miejscu pod względem zainteresowania grą.

Kiedy i gdzie grają Polacy?

Godziny gry w pasjansa nie są właściwie zaskakujące – Polacy chętnie grają w godzinach pracy, zwłaszcza koło 16-17. Niespodzianką może być fakt, że kulminacyjny moment popularności gry przypada na godzinę 20, zatem tradycyjną porę polskiej kolacji i wiadomości telewizyjnych.

Najczęściej w pasjansa grają mieszkańcy województwa podlaskiego, a szczególnie Czarnej Białostockiej. Za nimi plasują się: Hajnówka, Łomża, Sokółka i Suwałki. Najrzadziej grają mieszkańcy Szczuczyna, którzy spędzają na pasjansach tylko 44% czasu, jaki poświęcają na grę mieszkańcy Czarnej Białostockiej. Kulminacyjny punkt zainteresowania pasjansami w województwie podlaskim przypadł na tydzień 5-11 listopada 2023 roku. Trudno powiedzieć dlaczego. Może pogoda w tych dniach szczególnie nie dopisywała? Analizując dane, można zauważyć, że w ostatnich 5 latach zainteresowanie pasjansem w województwie podlaskim, mimo wszystko, delikatnie spada.

W innych rejonach Polski, drudzy wч kolejności pod względem zamiłowania do pasjansów są mieszkańcy województwa warmińsko-mazurskiego (najwięcej gra się w Kozłowie, niewiele mniej w Reszlu i Pasłęku), a za nimi gracze z województwa świętokrzyskiego. Tam wielkimi fanami pasjansów są mieszkańcy miejscowości Kostomłoty Drugie, a wiele pasjansów za nimi plasują się Starachowice i Sandomierz. Najmniejsze zainteresowanie pasjansami w Polsce wykazują mieszkańcy Małopolski, grają niewiele więcej niż połowę tego, co w województwie podlaskim.

Kto ma chęć na Solitaire?

Jako “solitaire” pasjans jest bardziej popularny w dużych miastach, jednak o wiele mniej popularny w całej Polsce. Polscy mieszczanie najczęściej interesują się tą zabawą w sierpniu.

Znów województwo podlaskie, a konkretnie Białystok odnotowuje najwięcej miłośników tej sztuki. W ostatnim roku, białostoczanie najchętniej grali w “solitaire” w dniach 12-18 maja 2024 roku. Na drugim miejscu plasuje się województwo lubuskie, czyli Zielona Góra. Mimo, że na drugim końcu polski - popularność “solitaire” była największa także w maju. Na trzecim miejscu jest województwo mazowieckie, a konkretnie Radom. Tam grano najczęściej w ostatnim tygodniu 2023 roku. Najmniej zainteresowane “solitaire” jest województwo podkarpackie.

Raport Solitaire.net prezentuje dane dotyczące użytkowników tej platformy, na której można znaleźć kilka popularnych rodzajów pasjansa. Najwięcej regularnych użytkowników (4 800 osób) jest w województwie mazowieckim, na drugim miejscu znajduje się województwo śląskie z 3 088 użytkownikami, a następnie małopolskie, gdzie 2 550 osób regularnie gra na platformie.

Ile czasu miesięcznie poświęcamy na grę w pasjansa?

W ciągu ostatnich 12 miesięcy, średni czas, jaki polski użytkownik spędził grając w pasjansa, wynosił 3 godziny i 49 minut miesięcznie. To niemal 46 godzin rocznie! Dla porównania, we Włoszech były to 2 godziny i 10 minut miesięcznie (26 godzin rocznie), we Francji 1 godzina i 47 minut miesięcznie (21 godzin rocznie), a w Niemczech 2 godziny i 54 minuty miesięcznie (35 godzin rocznie). Niemcy są wielkimi fanami tej gry – statystyki Solitaire.net pokazują, że w tym kraju jest niemal trzykrotnie więcej graczy w solitaire niż w Polsce.

Jakie pasjanse Polacy układają najczęściej?

Najbardziej lubianym pasjansem w Polsce jest FreeCell. Zdecydowanie przewyższa popularnością trzy inne znane gry karciane - Klondike, Pyramid i Spider.

Popularność FreeCell stopniowo rośnie w ciągu ostatnich 20 lat. Szczyt zainteresowania grą odnotowano w grudniu 2021, czyli w trakcie pandemii. Zdecydowanym fanem wszechczasów - czyli od 2004 roku - FreeCell jest województwo lubuskie. Jednak w ostatnim roku, gra jest najbardziej popularna w województwie podlaskim, śląskim i świętokrzyskim. Gdzie nigdy nie lubiano grać w FreeCell? Otóż w Wielkopolsce, twierdzi Google Trends.

Najbardziej klasyczna odmiana pasjansa to Klondike. W ostatnim roku szczególnie chętnie układają go mieszkańcy województwa warmińsko-mazurskiego. Na drugim i trzecim miejscu jest województwo świętokrzyskie, a za nim śląskie. Mniej więcej od roku 2016 popularność tej gry w polskim internecie delikatnie spada. 
Jeśli jednak spojrzymy na internetową popularność Klondike wszechczasów - czyli od roku 2004 - ta odmiana pasjansa ma najwięcej wielbicieli w województwie podlaskim. Najmniej popularne jest Klondike w Małopolsce.

W ostatnim roku, w województwie podlaskim lubiano także stawiać pasjansa o nazwie Spider. Ta sama gra podoba się w województwach zachodniopomorskim i opolskim. W podlaskim lubią Spidera od 20 lat, a najmniej lubią ten pasjans w Wielkopolsce.
Najmniej popularny z wielkiej czwórki jest pasjans Pyramid. Ma jednak swoich fanów w województwie warmińsko mazurskim i łódzkim.

Jak polscy miłośnicy sztuki układania pasjansów wypadają na tle innych krajów?

W ogólnoświatowym rankingu wszechczasów (2004-2024) światowym liderem solitaire jest Estonia, a w niej powiat Hiuma. To ciekawe, ponieważ jest to najmniejszy i najsłabiej zaludniony rejon w Estonii, która sama w sobie jest niewielkim krajem. Tuż za nią znajduje się Rumunia, gdzie najbardziej aktywni są mieszkańcy okręgu Ialomița, a konkretniej miejscowości Slobozia. Na trzecim miejscu plasuje się Francja, okręg Limousin (zwłaszcza miejscowość Chaillac-sur-Vienne). Za nimi, co nie wydaje się oczywiste, są Nowa Zelandia i Kanada. Polska w ogólnoświatowym rankingu fanów solitaire zajmuje 44. Miejsce, tuż za Indonezją.

Ciekawostki

Interesujący jest fakt, że w skali ogólnopolskiej, największe i znacznie większe niż roczna średnia zainteresowanie “solitaire” zanotowano we wrześniu 2017 roku. Jedynym charakterystycznym wydarzeniem z tego okresu było wejście w życie reformy systemu edukacji szkolnej, na skutek której zniesiono szkoły gimnazjalne. Czyżby zatem nagły skok popularności gry miał jakiś związek z frustracją uczniów i nauczycieli w dużych miastach?  

Metodologia

W powyższym tekście wykorzystaliśmy dane uzyskane za pomocą Google Trends, odnośnie takich terminów wyszukiwania, jak pasjans, czy solitaire. Przeanalizowaliśmy je w różnych przedziałach czasowych i lokalizacjach. Dane międzynarodowe, czy bardziej konkretne, np. te odnoszące się do wieku graczy lub średniego czasu jaki spędzają na grze miesięcznie, pochodzą z wewnętrznego raportu portalu Solitaire.net. Platforma zbadała i przeanalizowała zachowania swoich użytkowników w różnych krajach Europy, w tym w Polsce, a wysunięte na tej podstawie wnioski ujęła w formie raportu. Wszelkie dane i ich analiza pochodzą z lipca 2024 roku.